Chiều mênh mang buồn trên đại ngàn
Lo toan. Có khi phải đi đào củ mài về ăn. Cũng đã gặp mặt một vài lần gì đó ở binh trạm nhưng tôi đâu có hay bà ấy ở làng này. Chúng cứ lớn lên lấm láp và gần như hoang dại như cây cỏ đại ngàn này. Ửng lên một niềm vui. Sốt rét hoành hành. Sống theo lẽ thường của bao người phụ nữ ở làng này.Nhưng cập được bờ "đất hứa" rồi. Ông Đinh Quân Vĩ. Buồn hơn cả trong số chúng là Siu Hoa. Có nhà từ thành quả cần lao của ông. Gắn cuộc thế với rẫy nương. Rồi bắt đầu câu chuyện về mái ấm của mình.
Trong chuyến đò vượt sông Pô Kô vào cái đêm mưa gió bão bùng ấy. "Bà ấy vốn là thanh niên xung phong của chiến trận B3. Thế nhưng cứ mỗi lần chạm tới ý nghĩ lỗi ấy là lại thấy mình hèn.
Tiêu diêu – Thanh Thảo. Dù ông chỉ kể sơ sài thì tôi cũng cảm nhận được nỗi buồn ngầm ngấm ấy. Đau nhất là đứa con đầu.
G Ngày tiếp ngày. Ông Vĩ còn được bù trừ những điều tuyệt về một gia đình bên dòng sông cổ tích. Một đứa men tới lớp 9 thì bỏ. Tôi đã nghe không ít lời đồn chuyện thuốc thư. Bà Rmah Thận. Ông Vĩ chậm rãi uống một ngụm rượu ngọt như người ta uống nước.
Chuyện ông Đinh Quân Vĩ nghi bị bỏ "bùa mê thuốc lú" nên không về quê cũ. Dù chẳng trọn được như người thì hiện nay những đứa con ông cũng đã có đất.
Nhưng ông cầm tay bà. Rồi dần dần bà quen ông. Tự cất một cái chòi nhỏ trong núi. Ông hấp háy mắt. Tôi bảo ông giờ thanh thoát rồi. Cũng may sao. Ông chẳng tin nhưng nỗi đau này cứ ám ảnh không thể nào nguôi.
Chúng lần lượt lấy vợ lấy chồng. Nhưng khi gặp ông. Ông đã ngẫu nhiên gặp Rmah Thận. Những đứa con sau này cứ theo lẽ thường tạo hóa. Sinh con đẻ cái đến giờ. Vậy mà ba năm đầu cũng đói vàng cả mắt. Phát rừng làm rẫy. Ông lý giải về cái chuyện ông bị "bỏ bùa yêu" như thế. Hồi ấy làng Kuk này nhà nào cũng đói tả tơi vì mới chạy loạn từ Campuchia về.
Chứ hồi ông mới về đây. Buồn nhất là các con ông. Như là duyên tiền định. Nguyên đã có lúc lên tới 7 con bò. Gây dựng từ đầu với cơ thề gầy gò của mình. Cùng ông đi làm rẫy và ái tình nảy nở từ lúc nào chẳng biết. Chẳng biết đã bao nhiêu lần ông nhìn bà như thế. Rồi ông âu yếm nhìn bà. Nếu không.
Nói thì đơn giản vậy thôi. Cứ để ý thấy một anh lính sống một mình lủi thủi.
Chắc là nói để yên lòng khách chứ tôi tin ông chẳng chịu làm đâu. Thú thực là những ngày đầu sống chung. 6 con người phải chen chúc nhau trong túp lều dễ chừng chỉ nhỉnh hơn chòi lúa. Thậm chí đã có lúc tôi định bỏ trốn. Ảnh: T. Thấy khách lạ bà cứ nhìn chăm chắm. Cất một cái chòi nhỏ trong rẫy.
Hoa lấy Rơ Châm Then cùng làng. Mà ông thì chẳng nhớ bao lần bị sốt bởi di chứng của những lần nằm đêm tại đại ngàn Trường Sơn. Rất đáng quý. Chuyện đáng nói hơn là con cái. Trong cái vỏ thô tháp ấy là một viên ngọc tình ái đẹp và sáng. Chỉ mỗi Then và đứa cháu gái may mắn thoát chết. Nó cao to. Người ta thậm chí còn quyết đoán rằng: "Cứ cho là trước đây rừng núi mịt mù.
Tôi mới hiểu chưa hẳn chuyện bùa mê thuốc lú đã có tác dụng với ông. Nhưng năm 2004. Với ông là cả một thế giới xa xăm. Nào ngờ lại gặp lại người lính mà bà từng chỉ đường năm nào. Nhà Rmah Thận cũng thế nên chẳng giúp được gì. Chỉ con gà với ghè rượu. Đến đứa trẻ em cũng biết điện thoại di động mà vẫn không nghĩ đến chuyện về quê hay tìm cách giao thông với gia đình thì tôi tin chắc là ông ấy đã bị bỏ bùa rồi(!)".
Đến lúc hòa bình mới thấy cuộc sống bao điều phải suy xét. Tôi đâu phải là cái máy nếu không có tình yêu của bà ấy "điều khiển".
Đúng là tôi đã bị bỏ bùa như thế đấy!". Bùa ngải khá ly kỳ ở ngôi làng này. Nghe lời bọn phản động dỗ dành. Hai vợ chồng ông bắt đầu tạo lập cuộc sống từ con số "không"
Và có chút hàm ơn. Căn do là bởi bệnh tật rình rập khắp nơi. Đúng ra ông đã được bồi thường hay chí ít ra thì cũng đã có căn nhà tử tế để ở.
Lại thấy quen quen nên bắt chuyện. Những tai ách. "Bà ấy dù không được học hành. Xinh xẻo vào hàng nhất làng Kuk. Cái nhìn của sự cảm thông san sẻ. Đất này. Những gì đang xảy ra ngoài làng Kuk. Sáng tinh mơ đã chui ra khỏi lều. Nói mấy câu bằng tiếng Jrai thì bà cười rồi lụm cụm đứng dậy đi vào bếp. Nhưng chợt nó trở bệnh rồi mất một cách bí mật.
Trắng trẻo. Gia sản dành dụm bao mùa rẫy chung cuộc cũng đi theo những lần ông tiêm thuốc. 4 gái. Dẫu vậy. Những nỗi buồn đã qua. Lại phắn làm lai từ đầu. Dễ tôi đã buông xuôi hay "thụ động" từ rất lâu rồi. Hồi ấy đời sống vẫn vo cùng khó khăn. Có nhẽ bà sợ rằng đó là người sẽ đến mang ông đi. Tự ông mở đường. Trong cái không gian làng. Anh ta lại viết thư về tuyên bố bỏ vợ… bây giờ. Nếu không cuộc thế ông bi đát quá.
Quyết ở lại mảnh đất này là chuyện mà nhiều người dân luôn bàn tán. Ông đã không ở với đất này lâu như thế. Niềm hạnh phúc ở rừng cười Thực ra thì nỗi đau thể xác ấy có đận rồi cũng qua. Ông có đến 8 đứa con 4 trai. Ông ậm ừ bảo sẽ cố.
Thế là thành vợ thành chồng. Những lần ông ra bệnh xá. Thuốc chữa bệnh là thứ xa xỉ và hết sức hiếm hoi ở đất này. Không ít lần tôi đã trăn trở về sự chọn lựa của mình. Thấy tôi hỏi chuyện. Làm việc không tiếc thân mình. Không một tấc đất trong tay. Ảnh: T.
Nỗi mặc cảm trong ông vẫn còn quá lớn như thế. Cứ nghĩ về những thân phận người còn sót lại của chiến tranh như ông Đinh Quân Vĩ mà ngùi ngùi. Trong những ngày vô vị trước nhất khi ông về làng Kuk này.
Ông ở nhờ nhà vợ. Chiều chập choạng mới chui về. Hôm sau ông đưa tôi về nhà. Vợ ông. Con gái ông một mình nuôi con. Hoa là cô gái trắng trẻo. Sống xa cách với mọi người để tránh những miệng thế dị nghị của bà con trong làng. Thế nên đã bao lần tôi tự cười mình khi đâu đó người ta xầm xì rằng tôi bị "bỏ bùa". Bà Rmah Thận đang ngồi sưởi nắng trước hiên nhà. Hiện nay ở làng Kuk. Đẹp trai nhất làng.
Kể cả tình ái của ông với bà cũng vậy. Chẳng biết đã bao lăm năm ông nói với bà những điều như thế. Then đành rằng đoạn bỏ lại đứa con mới thôi nôi và người vợ trẻ để đi tìm "đất hứa". Hỏi về gia đình. Nhưng tôi biết rằng những điều ông nói đều là thật.
Một đứa cũng tới được lớp 6. Rồi giờ với 2 ha rẫy cao su và cà phê mỗi năm thu mấy trăm triệu đồng là thành quả cần lao bao lăm năm trời.
Làng Kuk bị cuốn vào cơn lốc vượt biên. Và sự đền đáp quý nhất đời ông là một ái tình bền chặt giữa ông với người vợ của mình… Ông Vĩ nhìn bà Rmah Thận rồi cắt lời tôi hứng khởi. Người níu giữ trái tim đầy tự ti của người đàn ông trên cao nguyên ấy.
Ngày ngày Rmah Thận đi làm rẫy ngang qua. Mỗi gùi lúa ba chục cân chỉ đổi được liều thuốc hạ sốt. Dễ gì. Chúng thích lên rẫy hơn là đến trường.
Rồi mang ra một ghè rượu và một ít cá khô và cuộc rượu với những câu chuyện trầm luôn kiếp người lại được ông kể.
Nói "trời thương" là thuận miệng chứ không có bà ấy. Thời chiến tranh con mắt nhìn mọi chuyện đều đơn giản. Điều kiện liên lạc không có thì cũng đành. Ông lại trở về tay trắng. Nhưng với tôi. Như bao đứa trẻ một thời. Tôi cứ nghĩ mãi về câu chuyện cuộc đời của ông Vĩ. Chúng tôi nên vợ nên chồng…". Vợ ông cả quyết là nó bị bỏ "thuốc thư".
Liên lạc với quê hương bản quán đi. Ở lại nấu cơm cho ông. Thế nhưng rút cục lại trở về trắng tay.
G Cuộc tình với cô thanh niên xung phong Trước khi vào làng Kuk tìm ông. Có đe nẹt hết cách.