Vì sao tồn tại những vấn đề này? Tại kỳ họp Quốc hội mới đây, Bộ trưởng Bộ Tư pháp đã trả lời trước cử tri rằng, trong tổng số 760 nội dung cần quy định chi tiết trong các luật, pháp lệnh được phê duyệt từ tháng 1-2009 đến 30-6-2012, đã có 611 nội dung được quy định chi tiết, nhưng những nội dung này lại tồn đọng 225 nội dung chi tiết chưa được quy định… chi tiết.
Tình trạng “ngồi trên trời làm luật” và những quy phạm “ban hành cho vui” vì không thể thực hành trong cuộc sống.
Gói gọn lại trong hai chữ “quan liêu” từ người soạn thảo cho tới cơ quan thẩm định. Chắc chắn cơ quan chức năng không thể nắm được bao lăm quán nước ven đường, mẹt bán thuốc lá lưu động bến tàu, xe và cũng không đủ người để kiểm soát hết được. Bằng chứng sốt dẻo nhất là, Nghị định 67 quy định, từ ngày 15-8, muốn kinh doanh, bán sỉ thuốc lá, phải có đăng ký ngành nghề kinh dinh bán lẻ thuốc lá.
Người dân gọi là những quy định “vui là chính”, Không phải vì văn bản quy phạm sai hay không đúng luật mà vì thiếu tính khả thi. Có nghĩa là các quán trà đá, quán cóc vỉa hè… sẽ không được bán thuốc lá. Tỷ lệ này được Bộ trưởng gọi là “nợ đọng” chiếm tới 28,5%. Na ná quy định “cấm hút thuốc lá nơi công cộng”, cấm sử dụng điện thoại di động khi đang tài xế hoặc ở khu vực cột xăng, dán tem rượu “quốc lủi”… ngay sau khi có hiệu lực đã trở thành vô hiệu.
Bản thân ông Bộ trưởng cũng dìm rằng, nghị định, thông tư chỉ dẫn luật mà ban hành không kịp thời, thì vừa chậm đưa luật vào cuộc sống, vừa tạo ra khoảng trống pháp lý, gây lúng túng cho cơ quan quản lý và cả người dân.
Đan Thanh. Còn có thể kê hàng loạt những văn bản kiểu “đánh trống bỏ dùi”, “ngồi trên trời làm luật” như thịt tươi chỉ được bán không quá 8h, “chó mèo chính chủ”, viếng đám tang không quá 7 vòng hoa… Tình trạng “luật treo”, nợ đọng văn bản chỉ dẫn thi hành luật, pháp lệnh đã được Ủy viên túc trực Ủy ban Tư pháp Quốc hội chính trực nhận định là vì ban hành thiếu cân nhắc, thận trọng, thiếu thực tại.
Trong phiên chất vấn vừa qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đặt ba câu hỏi khó với Bộ trưởng Bộ Tư pháp: Vì thiếu nghị định, thông tư, luật đã trở nên “luật treo”. Ghi nhận tỷ lệ “nợ đọng” này thấp nhất trong 10 năm gần đây, song con số trên cho thấy còn tới 1/3 số quy định chưa thể đi vào thực tế vì thiếu hướng dẫn.
Sau khi nghị định có hiệu lực tình hình vẫn đâu nguyên đó.
