Nơi đây còn những thương binh

Không chỉ viết ca khúc phản chiến, dòng nhạc Da Vàng của Trịnh Công Sơn còn chứa đựng nhiều tư lự về hậu chiến. Do vài uẩn khúc lịch sử, ít ai chú ý hình ảnh tình nhân binh hơn một lần được đề cập trực diện trong tác phẩm Trịnh Công Sơn. Thử nghe lại 5 ca khúc thuộc dòng nhạc Da Vàng được Cục Nghệ thuật biểu diễn chính thức cấp giấy phép phổ quát vào tháng 4/2013 vừa qua, dễ dàng phát hiện trong bài hát“Đôi mắt nào mở ra”đã thấy tấm lòng thiết tha của Trịnh Công Sơn:“Tìm lại thơ ngây cho một bầy em bé/ Tìm lại đôi chân cho người lính trở về”. Trịnh Công Sơn thời điểm viết “Ngày mai đây bình yên”! Rõ ràng, với Trịnh Công Sơn, thương binh là một đối tượng cần được ưu tiên quan tâm sau ngày hợp nhất đất nước. Tuy nhiên, có một ca khúc mà Trịnh Công Sơn viết về thương binh – liệt sĩ một cách trực diện hơn, day dứt hơn và xúc động hơn, đó là bài“Ngày nay mai bình yên”. Theo lời kể của Trịnh Công Sơn,“Ngày nay mai bình yên”được ông viết năm 1973, khi nghe tin hiệp nghị Paris được ký kết. Mở đầu bài hát, Trịnh Công Sơn tỏ sự cảm thông sâu sắc:“Mẹ già đi lum khum tìm trên bãi vắng/ Tìm mộ đứa con hôm nay không còn để đón thanh bình”. Nếu thương tiếc khôn nguôi người đã khuất, thì càng phải trân trọng người đang sống, nhất là những người đã hy sinh một phần xương máu họ cho độc lập dân tộc:“Nơi đây còn những thương binh/ Ngày mai đây ruộng xanh là niềm tin cấy trên lòng anh/ Vì quanh đây nhờ anh, người người đã sống trong yên lành”. Và Trịnh Công Sơn không ngần ngại tụng ca thương binh:“Vượt lầm than tên anh là cây đuốc sáng/ Một vạn cánh chim bay lên trong trời hót mãi tình anh”.Ca từ rất đẹp, vừa tình thực vừa trìu mến vừa tri ân! Dù không có đột phá về nhạc điệu, nhưng“Ngày mai kia bình yên”rộn ràng bao dự kiến và bao ước mơ khi quê hương ngừng tiếng súng:“Dọn đường về Ngày mai, trường dựng mọi nơi/ Tay mãi dựng phố nhà trong kiến thiết mới/ Bệnh viện đầy niềm tin/ Chợ người về càng đông/ Ta sẽ tự phú cường cho thoát cùm gông”. Như một cách đáp đền sự hy sinh của những bồ binh, Trịnh Công Sơn hình dong nơi chôn nhau cắt rốn bao thế hệ người Việt Nam yên ả và trù mật:“Trên cánh đồng lúa lên cao/ Đời dân ta cần lao, mồ hôi đã thắm trong ruộng sâu/ Ngày mai kia rừng hoang thành bãi lúa quyết nuôi dân nghèo/ Triệu người dân hăng say dựng đời sống mới/ Hòa bình đến đây dân ta đắp đường vỡ hoang ruộng nương”. Bài hát“Ngày mai kia bình yên”chỉ mới thu âm một lần duy nhất do Khánh Ly diễn tả trong album“Hát cho quê hương Việt Nam”.Có nhẽ, cũng đã đến lúc“Ngày mai đây bình yên”tiếp kiến được hát lên bởi những giọng ca khác, để công chúng cùng Trịnh Công Sơn trải lòng cùng nước non gấm vóc đã liền một dải Bắc Trung Nam ân cần và thân ái:“Trên cánh đồng lúa ra bông/ Ngày mai đây Việt Nam dựng cờ tươi sáng trong lòng dân/ Ngày mai đây Việt Nam là bàn chân tiến lên không ngừng/ Ngày Việt Nam con tim hồng lên ánh sáng/ Dựng lại nước ta quang vinh trong trời sáng chói Việt Nam”.